---

                                                                                                              

Badaj się profilaktycznie!

Jeżeli jesteś zdrową kobietą:

1. Samobadanie piersi rozpocznij od 20 roku życia raz w miesiącu, najlepiej po miesiączce. Jeżeli nie miesiączkujesz badanie należy robić w te same dni kalendarzowe (np.: pierwszy dzień miesiąca).
2. Nie później niż w 30 roku życia zgłoś się na badania cytologiczne, a następne wykonuj nie rzadziej niż co trzy lata.
3. Od 30 roku życia zgłaszaj się raz w roku do lekarza na badanie piersi.
4. W wieku pomiędzy 35 a 39 rokiem życia wykonaj co najmniej jedną mammografię. W wieku 40-49 lat należy wykonywać badanie mammograficzne nie rzadziej niż co dwa lata, a od 50 do 69 roku życia uczestniczyć w badaniach przesiewowych. Po 69 roku życia - według zaleceń lekarza.
5. Od 14 roku życia jeden raz w miesiącu przeprowadź samobadanie skóry całego ciała sprawdzając czy znamiona nie ulegają zmianie.
6. Od 50 roku życia stosowuj dostępny w aptekach test na krew utajoną w kale. Obecność krwi w kale (test dodatni) może być objawem polipa lub nowotworu jelita grubego. Gdy test na badanie kału na krew utajoną będzie dodatni w dwóch kolejnych badaniach - zgłoś się do lekarza celem wykonania badań diagnostycznych (np.: kolonoskopii, RTG, USG).
7. Bierz udział w programach szczepień przeciw wirusowi zapalenia wątroby typu B.

---

Jeżeli jesteś zdrowym mężczyzną:

1. Od 18 roku życia wykonuj raz w miesiącu samobadanie jąder.
2. Od 50 roku życia zgłaszaj się raz w roku na badanie gruczołu krokowego - przez lekarza, testem PSA, badaniem ultrasonograficznym (USG).
3. Od 14 roku życia jeden raz w miesiącu przeprowadź samobadanie skóry całego ciała sprawdzając czy znamiona nie ulegają zmianie.
4. Od 50 roku życia stosowuj dostępny w aptekach test na krew utajoną w kale. Obecność krwi w kale (test dodatni) może być objawem polipa lub nowotworu jelita grubego. Gdy test na badanie kału na krew utajoną będzie dodatni w dwóch kolejnych badaniach - zgłoś się do lekarza celem wykonania badań diagnostycznych (np.: kolonoskopii, RTG, USG).
5. Bierz udział w programach szczepień przeciw wirusowi zapalenia wątroby typu B.

---

Aby zwiększyć Twoje szanse w walce z nowotworami należy przestrzegać jedenastu zasad
Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem:

1. Nie pal. Jeśli palisz, zaprzestań. Nie pal w obecności niepalących.
2. Unikaj otyłości.
3. Podejmij codzienną aktywność fizyczną.
4. Zwiększ ilość spożywanych jarzyn i owoców, najlepiej jedz je pięć razy dziennie. Ogranicz ilość spożywanych tłuszczów zwierzęcych.
5. Jeśli pijesz alkohol ogranicz picie.
6. Unikaj nadmiernego opalania. Jeśli masz tendencję do oparzeń słonecznych skóry przestrzegaj zasad dotyczących długości, częstości i sposobu opalania. Jest to szczególnie ważne u dzieci i osób starszych.
7. Przestrzegaj zasad chroniących cię przed ekspozycją na działanie substancji rakotwórczych.
8. Kobiety począwszy od 25 roku życia powinny uczestniczyć w badaniach przesiewowych nowotworów złośliwych szyjki macicy spełniających zalecenia w zakresie kontroli jakości badań przesiewowych tych nowotworów.
9. Kobiety począwszy od 50 roku życia powinny uczestniczyć w badaniach przesiewowych nowotworów złośliwych piersi spełniających zalecenia w zakresie kontroli jakości badań przesiewowych tych nowotworów.
10. Mężczyźni i kobiety począwszy od 50 roku życia powinni uczestniczyć w badaniach przesiewowych nowotworów złośliwych jelita grubego spełniających zalecenia w zakresie kontroli jakości badań przesiewowych tych nowotworów. Uczestnicz w programach szczepień przeciw wirusom zapalenia wątroby typu B.

Jeżeli wypełnisz zalecenia zawarte w tym zestawie będziesz miał (a) poczucie wewnętrznego spokoju, że zrobiłaś (eś) wszystko co mogłaś (eś) dla siebie swojej rodziny i najbliższych, aby uratować się przed chorobą nowotworową.